Valve vừa công bố bản cập nhật cho lớp tương thích game Windows của mình, Proton phiên bản 10.0, hiện đã có sẵn để thử nghiệm beta trên Steam dành cho Linux. Bản phát hành mới này mang đến nhiều cải tiến đáng kể, đặc biệt tập trung vào việc khắc phục các lỗi cụ thể trong game và nâng cao khả năng tương thích tổng thể, mở ra cánh cửa trải nghiệm game mượt mà hơn cho cộng đồng game thủ Linux và người dùng Steam Deck.
Những Cải Tiến Lớn Với Proton 10.0 Beta
Bản beta này hứa hẹn một sự cải thiện toàn diện cho trải nghiệm chơi game trên Linux nhờ các cập nhật sâu rộng bên trong lớp tương thích Proton.
Cải thiện nền tảng lõi: DXVK và VKD3D-Proton
Proton 10 tích hợp các phiên bản mới nhất của DXVK và VKD3D-Proton. Đây là hai lớp chuyển đổi quan trọng có nhiệm vụ chuyển đổi các lệnh gọi Direct3D (API đồ họa của Microsoft mà game Windows sử dụng để hiển thị đồ họa 3D) thành các lệnh mà API Vulkan trên Linux có thể hiểu và thực thi. Việc cập nhật các thành phần này đảm bảo hiệu suất đồ họa tốt hơn và khả năng tương thích rộng hơn với nhiều tựa game hiện đại.
Nâng cấp xử lý đầu vào Gamepad với Xalia
Proton cũng được cập nhật lên phiên bản Xalia 0.4.5, một công cụ mà Proton sử dụng để xử lý đầu vào từ tay cầm chơi game (gamepad), không chỉ trong game mà còn trong các ứng dụng thông thường. Mặc dù vẫn còn một phiên bản phía sau bản mới nhất (0.4.6 tại thời điểm viết bài), bản cập nhật này mang đến khả năng hỗ trợ cho một số tựa game cụ thể như Floppy Heroes và The Takeover, giúp người chơi có trải nghiệm điều khiển mượt mà hơn.
Hỗ Trợ Game Cải Thiện và Mở Rộng
Valve đã công bố một danh sách các tựa game cụ thể nay đã có thể chơi được hoàn chỉnh với Proton 10, sau khi trước đó chỉ được hỗ trợ thông qua Proton Experimental:
- Batman: Arkham Asylum Game of the Year Edition
- Black Ink
- Factorio
- Ignited Entry
- Microsoft Flight Simulator 2024
- MySims Kingdom
- No Man’s Sky ở chế độ VR (đã bị lỗi sau bản cập nhật game)
- Rising Storm 2: Vietnam
- Sniper Elite: Nazi Zombie Army
- Soul Interface
- THE KING OF FIGHTERS XIII GLOBAL MATCH
- VIDEO GAME (924310)
- Willful
- X Rebirth VR Edition
Ngoài ra, nhiều tựa game khác cũng đã nhận được các bản sửa lỗi và cải thiện về khả năng phát lại video. Bạn có thể tìm thấy chi tiết đầy đủ về các sửa lỗi cụ thể cho từng game (như vấn đề đăng nhập của Sea of Thieves hay lỗi treo trình khởi chạy của Grand Theft Auto V Enhanced) trong ghi chú phát hành beta của Proton 10.0-1. Nếu bạn đang gặp khó khăn khi chạy một tựa game cụ thể trên Steam Deck hoặc PC chơi game Linux, hãy kiểm tra danh sách này để xem vấn đề của mình đã được giải quyết chưa.
Nền Tảng Wine 10 và Tầm Quan Trọng Của Proton
Proton 10 được xây dựng dựa trên Wine 10, một phiên bản quan trọng được phát hành vào tháng 1 năm 2025. Theo các nhà phát triển Wine, bản cập nhật này là kết quả của một năm nỗ lực phát triển với hơn 6.000 thay đổi riêng lẻ. Wine 10 đã mang đến nhiều nâng cấp hiện đại như hỗ trợ tốt hơn cho màn hình độ phân giải cao (high-DPI) và giao thức máy chủ hiển thị Wayland được bật mặc định, những cải tiến này đều đã được tích hợp vào Proton.
Wine là lớp tương thích tiên phong cho phép chạy phần mềm Windows trên Linux, và Valve đã đóng góp đáng kể vào dự án này trong quá trình phát triển phiên bản Wine của riêng mình là Proton. Chính lớp tương thích Proton đã giúp các game Windows có thể chơi được trên Steam Deck khi sử dụng SteamOS dựa trên Arch Linux.
Cách Thử Nghiệm Proton 10.0 Beta Ngay Hôm Nay
Nếu bạn muốn tự mình trải nghiệm Proton 10 trên Steam Deck hoặc thiết lập chơi game dựa trên Linux của mình, bạn có thể thực hiện theo các bước sau trong Steam:
- Truy cập cửa sổ “Properties” (Thuộc tính) của một tựa game.
- Chuyển sang tab “Compatibility” (Tương thích).
- Tìm và chọn “Proton 10.0-1 (beta)” trong danh sách các công cụ tương thích.
Menu cài đặt tương thích Steam hiển thị các phiên bản Proton, với tùy chọn Proton 10.0-1 (beta) được đánh dấu để kích hoạt.
Khi khởi chạy game, bạn sẽ phải đợi Proton 10 tải xuống. Do đây là phiên bản beta, có khả năng bạn sẽ gặp phải một số vấn đề. Bạn có thể báo cáo các lỗi này trên trang GitHub chính thức của Proton để đóng góp vào quá trình phát triển.
Kết Luận
Bản beta Proton 10.0 là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao khả năng tương thích và hiệu suất chơi game Windows trên nền tảng Linux và Steam Deck. Với những cải tiến về lõi DXVK, VKD3D-Proton và Xalia, cùng với việc hỗ trợ nhiều tựa game hơn, Proton tiếp tục khẳng định vị thế là công cụ không thể thiếu cho game thủ Linux. Hãy thử nghiệm bản beta này ngay hôm nay để trải nghiệm những cải thiện và đóng góp vào sự phát triển của hệ sinh thái chơi game Linux!
Tài liệu tham khảo:
- Proton 10.0-1 beta release notes: https://github.com/ValveSoftware/Proton/releases/tag/proton-10.0-1b
- Wine 10 release notes: https://www.winehq.org/news/2025012101
- What is Wine for Linux: https://www.howtogeek.com/what-is-wine-for-linux-and-how-does-it-work/
- GamingOnLinux: https://www.gamingonlinux.com/2025/04/proton-10-gets-a-first-beta-to-improve-game-compatibility-on-steam-deck-and-desktop-linux/
