Những chiếc TV màn hình lồi to lớn mà nhiều người trong chúng ta từng có trong phòng khách khi còn nhỏ giờ đây đã trở thành món đồ sưu tầm quý giá, đặc biệt là đối với những người đam mê game retro. Mặc dù sức hấp dẫn của chúng là không thể phủ nhận, cá nhân tôi sẽ tạm gác lại ý định sở hữu một chiếc TV CRT vào lúc này. Bài viết này sẽ phân tích 5 lý do chính khiến tôi chưa sẵn sàng để chào đón một chiếc TV CRT vào không gian sống của mình, đồng thời mang đến cái nhìn khách quan về những thách thức và lựa chọn thay thế trong thế giới công nghệ hiện đại.
Thị trường TV CRT cũ đầy biến động
Các dòng TV bóng hình cathode ray tube, hay CRT, chính là những chiếc TV dạng hộp to lớn mà bạn có thể nhớ đến trước kỷ nguyên của màn hình LCD và OLED mỏng dẹt. Kể từ khi công nghệ này không còn được sản xuất, thị trường đồ cũ đã phản ứng với nhu cầu tăng cao bằng cách đẩy giá lên ngất ngưởng.
Sự khan hiếm dĩ nhiên sẽ dẫn đến tình trạng này, điều đó là dễ hiểu khi món đồ được săn đón là một sản phẩm chất lượng tốt, đúng loại. Tuy nhiên, hiệu ứng domino dường như đã tác động đến toàn bộ thị trường. Giờ đây, những người bán trên Facebook Marketplace sẵn sàng đòi hàng triệu đồng cho bất kỳ chiếc TV cũ nào, kể cả những mẫu bình dân đã qua thời đỉnh cao.
Mua sắm TV CRT đòi hỏi bạn phải biết rõ mình đang tìm kiếm gì và nên tránh loại nào. Đáng chú ý, TV CRT màn hình phẳng là một lựa chọn không mấy lý tưởng cho game retro vì chúng có thể làm biến dạng hình ảnh ở các cạnh màn hình. Điều này đặc biệt có vấn đề với các game 2D, nơi các phối cảnh cố định và đường thẳng không hiển thị như trên một chiếc TV màn hình lồi thông thường.
TV CRT Sony PVM chuyên nghiệp với thông số kỹ thuật
Sự khan hiếm cũng có thể khiến việc tìm kiếm một mẫu TV chất lượng tốt trở nên khó khăn hơn. Tìm một chiếc Sony PVM được săn lùng ráo riết – vốn được đánh giá cao nhờ độ phân giải cao hơn và được sử dụng trong các ứng dụng chuyên nghiệp – thì nói dễ hơn làm, và đó là chưa kể đến mức giá.
Chúng ta đã chứng kiến số phận tương tự xảy ra với các món đồ công nghệ retro khác như các định dạng vật lý như đĩa than và băng cassette, máy ảnh phim và kỹ thuật số đời đầu, cùng các console và máy tính gia đình cũ. Cá nhân tôi thà chi tiền cho các khía cạnh khác của sở thích game retro như phần cứng gốc, băng game và phụ kiện, hoặc các thiết bị cho phép tôi không cần đến TV CRT ngay từ đầu.
Kích thước và trọng lượng cồng kềnh
Mặc dù có rất nhiều ưu điểm khi sở hữu một chiếc TV CRT, như mức độ đen tuyệt vời, độ rõ nét chuyển động cao và việc không có độ phân giải gốc giúp các sprite cũ trông “ngon lành” hơn bao giờ hết, thì nhược điểm lớn nhất lại là kích thước (tiếp theo sát là trọng lượng).
Ngay cả một chiếc TV CRT nhỏ, 19 inch, cũng nhô ra đáng kể về phía sau do công nghệ này dựa vào súng điện tử và màn hình phốt pho. Khi màn hình lớn hơn, phần nhô ra phía sau cũng lớn hơn. Đây là một vấn đề nếu bạn có không gian hạn chế.
Trong khi bạn có thể tự mình di chuyển một chiếc TV CRT nhỏ, mọi thứ trở nên khó khăn hơn đáng kể khi bạn vượt qua mốc 27 hoặc 30 inch. Nhiều mẫu lớn hơn có chân đế tích hợp là có lý do, và bạn thực sự sẽ cần nhiều người để di chuyển những chiếc TV này vào vị trí.
Chiếc TV CRT Sony lớn được đặt trong cốp xe KIA Sportage
Kích thước màn hình tối đa cũng là một điều khó chấp nhận so với các màn hình hiện đại. Tôi sở hữu một chiếc LG OLED 65 inch nằm cách tường vài cm trên kệ TV. Nếu cần, tôi có thể tự mình nâng nó lên (mặc dù tôi sẽ không bao giờ khuyên làm vậy). Tỷ lệ kích thước màn hình so với trọng lượng của TV CRT không thể so sánh được.
Cuối cùng, mặc dù một số chiếc TV CRT có vẻ đẹp vượt thời gian, nhưng nhiều chiếc thì không. Chúng không phải là thứ bạn muốn nhìn hàng ngày trong phòng khách, đây là một vấn đề nếu bạn không có phòng phụ hoặc tầng hầm sẵn sàng cho sở thích của mình.
Màn hình OLED hiện đại vượt trội
Vâng, tôi phải thừa nhận điều này. Trong khi các màn hình LCD, đặc biệt là những chiếc thay thế CRT, còn nhiều điều đáng thất vọng; công nghệ OLED đã tiến gần hơn rất nhiều. Màn hình OLED của tôi có mức độ đen hoàn hảo, độ trễ thấp và thời gian phản hồi pixel tuyệt vời. Chắc chắn, nó thiếu các đặc tính phosphor phát sáng mềm mại của CRT, hiệu ứng mờ chuyển động không tốt bằng, và nó không hoạt động với súng ánh sáng. Tuy nhiên, đối với tôi, như vậy là đủ tốt.
Có rất nhiều cách bạn có thể xử lý tín hiệu từ một console cũ để tận dụng tối đa phần cứng gốc trên màn hình hiện đại. Nếu bạn muốn sự gần như hoàn hảo, bạn có thể sử dụng bộ chuyển đổi video (video scaler) để nâng cấp tín hiệu video lên độ phân giải cao hơn, phù hợp hơn với TV hiện đại. Ví dụ điển hình nhất là RetroTINK-4K, một thiết bị “thần kỳ” có giá 750 USD thậm chí còn bao gồm các hồ sơ mô phỏng CRT.
Thiết bị upscale video RetroTINK-4K cùng điều khiển từ xa và thẻ SD
Mặc dù 750 USD có vẻ là một số tiền lớn, nhưng một cái nhìn nhanh trên eBay cho thấy các danh sách đã kết thúc với giá 650 USD và 600 USD cho các TV CRT HDTV 32 inch và 36 inch. Bây giờ hãy xem xét rằng bạn có thể sở hữu một chiếc RetroTINK 5X-Pro khiêm tốn hơn với giá 325 USD hoặc Open Source Scan Converter với mức giá tương tự, và việc “hạ cấp” không còn tệ đến vậy.
Nếu bạn đang muốn chơi hầu hết các game cũ của mình thông qua giả lập, có một trình giả lập CRT có thể giảm mờ chuyển động 50% trên màn hình 120Hz mà giờ đây đã được tích hợp vào RetroArch. Ngay cả các bộ lọc thêm các đường quét (scanlines) kiểu CRT nhân tạo cũng có thể tạo ra hiệu ứng retro đáng kể, dù chúng vẫn có những hạn chế nhất định.
TV CRT là “quả bom hẹn giờ”
Tôi không nói rằng TV CRT cũ có khả năng nghĩa đen là phát nổ, nhưng chúng chắc chắn sẽ ngừng hoạt động như mong muốn vào một thời điểm nào đó. Mặc dù TV CRT được nhiều người coi là đáng tin cậy hơn so với các đối tác LCD của chúng, nhưng chúng sẽ không tồn tại mãi mãi.
Dù muốn hay không, TV CRT là một loài đang gặp nguy hiểm vì không ai còn sản xuất chúng nữa. Điều này có nghĩa là có ít linh kiện thay thế hơn để khắc phục các vấn đề phát sinh và ít kỹ thuật viên lành nghề hơn có thể thực hiện công việc. Thêm vào đó, nhiều vấn đề không thể khắc phục được.
Hình ảnh minh họa một chiếc TV CRT cũ đang bốc cháy
Đáng chú ý, không có cách khắc phục cho hiện tượng “burn-in” (lưu ảnh), xảy ra khi các phosphor bị xuống cấp do mài mòn không đều. Điều này có thể xảy ra khi màn hình hiển thị cùng một hình ảnh trong thời gian dài, và nó cũng là một vấn đề với màn hình OLED hiện đại. Một khi burn-in xuất hiện, đã quá muộn để khắc phục.
Các vấn đề khác bao gồm hiện tượng méo hình (pincushion distortion) có thể khiến các phần của màn hình trông bị cong vênh. Đôi khi điều này có thể được khắc phục bằng cách sử dụng menu dịch vụ hoặc thay thế các bộ phận bị lỗi, nhưng đó cũng là dấu hiệu cho thấy TV CRT đã cũ đến mức các thành phần khác có khả năng sẽ hỏng sớm.
Tìm được một mẫu chất lượng tốt chưa bị xuống cấp có thể là một trò may rủi, đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải biết bạn đang tìm kiếm gì và kiểm tra kỹ lưỡng bất kỳ ứng cử viên tiềm năng nào.
Trải nghiệm giả lập tiện lợi và đủ tốt
Tôi có quá nhiều game mới để chơi, chưa kể đến game cũ. Bất cứ khi nào tôi quyết định chơi lại một tựa game yêu thích cũ, tôi sẽ luôn chọn sự tiện lợi.
Có thể nói lý do tốt nhất để mua TV CRT cho game retro là để sử dụng với phần cứng gốc. Mặc dù tôi vẫn giữ chiếc Amiga 1200 gốc, một chiếc N64 và ba chiếc Sega Dreamcast (vâng, tôi biết!) để kể tên một vài cái tên; có lý do tại sao chúng lại nằm trong hộp chứ không được thiết lập.
Game Super Street Fighter II Turbo đang chạy trên thiết bị chơi game cầm tay Steam Deck
Giả lập đơn giản là quá tiện lợi. Tôi đã có toàn bộ bộ sưu tập game của mình nằm trên thẻ nhớ microSD trong chiếc Steam Deck, sẵn sàng mang theo bên mình bất cứ đâu. Tôi hoàn toàn hài lòng khi sử dụng các tiện ích hiện đại như save state để tận dụng tối đa thời gian rảnh rỗi mà tôi có để chơi game. Tôi đặc biệt thích thử thách bổ sung mà RetroAchievements mang lại cho những tựa game cũ yêu thích, điều này không thể thực hiện được trên phần cứng gốc.
Nếu tôi còn không thèm bận tâm đến những chiếc đĩa mềm và băng game gốc nằm trong nhà kho của mình, thì tại sao tôi lại phải bận tâm đến chiếc TV CRT đi kèm với chúng chứ?
Tất nhiên, mọi quy tắc đều có ngoại lệ. Nếu ai đó đề nghị tôi một chiếc Sony PVM tử tế với giá chỉ 50 USD, thì tôi cũng chỉ là con người. Hoặc nếu tôi quyết định hiện thực hóa mong muốn tự lắp một chiếc PC cổ điển, tôi có thể sẽ tìm một chiếc TV CRT vuông vắn màu be để chơi Unreal Tournament và Thief. Nhưng hiện tại, đó không phải là ưu tiên.
Ngoài ra, cũng có một chút khả năng là tôi vẫn còn “cay cú” vì không còn giữ được chiếc TV Sony tuyệt vời mà chúng tôi từng có trong phòng khách khi tôi còn bé, nơi tôi đã cày nát mắt với Shenmue và Soul Calibur. Cảm giác đó vẫn còn quá sớm để nguôi ngoai.
Bạn nghĩ sao về TV CRT trong thời đại công nghệ hiện nay? Bạn có sẵn sàng đầu tư vào một chiếc để trải nghiệm game retro hay sẽ lựa chọn các giải pháp hiện đại hơn? Hãy chia sẻ quan điểm và kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
